اضافه رفاه تولیدکننده

اضافه رفاه تولید کننده

نویسنده: گریگوری منکیو
مترجم: دکتر حمیدرضا ارباب

هزینه و تمایل به فروش

فرض کنید مالک خانه ای هستید و می خواهید آن را نقاشی کنید. برای انجام این کار به 4 مؤسسه خدمات نقاشی مراجعه می کنید. هر 4 مؤسسه با وجود قیمت مشخص تمایل دارند خانه شما را نقاشی کنند. شما تصمیم می گیرید نقاشی خانه خود را به مناقصه بگذارید و هر مؤسسه که قیمتی کم تر پیشنهاد کند، نقاشی خانه را به او واگذار کنید.
هر یک از 4 نقاش در صورتی تمایل به انجام این کار دارند که قیمت یا دستمزد پرداختی به آن ها بیش از هزینه باشد. منظور از هزینه در این جا همان هزینه فرصت است: این هزینه شامل رنگ، قلم نقاشی، و سایر ابزار مورد نیاز است. علاوه بر این، ارزشی را که نقاش برای وقت خود قائل است نیز باید در نظرن بگیریم. جدول 7.3 هزینه 4 نقاش را نشان می دهد. از آن جا که هزینه یکی از نقاش ها از دیگران کم تر است شما کار را به او می دهید، در واقع هزینه برای نشان دادن تمایل نقاش به فروش خدمات خود معیار خوبی است. هر نقاش تمایل دارد خدمات خود را به قیمتی بیش از هزینه ها بفروشد، در قیمت کم تر از هزینه ها تمایلی به ارائه خدمات ندارد و در حالتی که قیمت و هزینه ها برابر باشند، نسبت به انجام کار بی تفاوت است.
با آغاز مناقصه، قیمت های پیشنهادی از سطح بالا به تدریج با رقابت نقاش ها برای گرفتن کار کاهش می یابد. قیمت پیشنهادی نقاش چهارم 600 دلار یا کم تر از این مبلغ است، او تنها برنده مناقصه است. این نقاش از انجام کار راضی است زیرا هزینه او 500 دلار است. سه نقاش دیگر تمایلی به انجام کار با مبلغی کم تر از 600 دلار ندارند. در هر صورت کار نقاشی به کسی واگذار می شود که کم ترین هزینه را دارد.
نقاش چهارم از این کار چه سودی می برد؟ این نقاش حاضر بود با 500 دلار نقاشیِ خانه را انجام دهد در حالی که با مبلغ 600 دلار برنده مناقصه شده است، بنابراین اضافه رفاه نقاش (اضافه رفاه تولید کننده) 100 دلار است. اضافه رفاه تولید کننده برابر است با مبلغ دریافتی منهای هزینه های تولید. اضافه رفاه تولید کننده منافع ناشی از حضور و مشارکت فروشندگان در بازار را اندازه گیری می کند.
حال یک مثال متفاوت را بررسی می کنیم. فرض کنید شما مالک دو خانه هستید و هر دو نیاز به نقاش دارند. بار دیگر برای واگذاری کار نقاشی دو خانه اقدام به برگزاری مناقصه بین 4 نقاش می کنید.
برای ساده تر شدن مسئله فرض می کنیم هیچ نقاشی قادر به رنگ کردن هر دو خانه نیست و مبلغی که شما پرداخت می کنید برای هر دو خانه یکسان است. بنابراین قیمت تا زمانی که هنوز دو نقاش در مناقصه حضور دارند کاهش می یابد.
در این حالت مناقصه زمانی متوقف می شود که نقاش سوم و چهارم پیشنهاد می کنند که نقاشی را با قیمت 800 دلار یا کم تر انجام می دهند. در این قیمت پیشنهادی دو نقاش دیگر که حاضر نیستند نقاشی را با این مبلغ یا کم تر انجام دهند از مناقصه خارج می شوند. اضافه رفاه نقاش چهارم 300 دلار و اضافه رفاه نقاش سوم 200 دلار است. بنابراین اضافه رفاه تولید کننده در این بازار 500 دلار است.
جدول 1 هزینه چهار فروشنده.

فروشنده	نقاش نخست	نقاش دوم	نقاش سوم	نقاش چهارم
هزینه به دلار	500	600	800	900

محاسبه اضافه رفاه تولید کننده با استفاده از منحنی عرضه

همان طور که اضافه رفاه مصرف کننده ارتباط نزدیک با منحنی تقاضا دارد، اضافه رفاه تولید کننده نیز با منحنی عرضه در ارتباط است. برای درک بیش تر همان مثالی قبلی را دنبال می کنیم.
ابتدا با توجه به هزینه های 4 نقاش، جدول عرضه را استخراج می کنیم. جدول 2 جدول عرضه مطابق با هزینه ها در جدول 1 است. اگر قیمت کم تر از 500 دلار باشد هیچ یک از 4 نقاش تمایلی به انجام کار ندارند؛ در این حالت مقدار عرضه صفر است. اگر قیمت بین 500 و 600 دلار باشد، فقط نقاش چهارم تمایل به انجام کار دارد، در این حالت مقدار عرضه 1 است. اگر قیمت بین 600 و 800 دلار باشد، نقاش سوم و نقاش چهارم تمایل به پذیرش کار دارند، در این حالت مقدار عرضه 2 است و به همین ترتیب می توانیم جدول 2 را تفسیر کنیم. بنابراین جدول عرضه از هزینه های 4 نقاش به دست آمده است.
جدول 2 جدول عرضه ی چهار فروشنده جدول 1.

قیمت به دلار	فروشنده	مقدار عرضه
900 و بیشتر 800 تا 900 600 تا 800 500 تا 600 کمتر از 500	چهار نقاش سه نقاش دو نقاش یک نقاش هیچ نقاش	4 3 2 1 0

در نمودار 1 منحنی عرضه مربوط به جدول 2 را می بینید. دقت کنید که ارتفاع منحنی عرضه هزینه های هر فروشنده را نشان می دهد. در هر مقدار، قیمت تعیین شده به وسیله منحنی عرضه نشان دهنده هزینه فروشنده نهایی است. فروشنده نهایی فروشنده ای است که با کاهش قیمت قبل از سایرین بازار را ترک می کند. مثلاً در مقدار 4 واحد (4 خانه) ارتفاع منحنی عرضه برابر 900 دلار است. 900 دلار هزینه ای است که نقاش نخست (فروشنده نهایی) برای نقاشی خانه هزینه می کند. اگر مقدار عرضه 3 واحد باشد (3 خانه) ارتفاع منحنی عرضه 800 دلار بوده است که هزینه نهایی نقاش دوم (فروشنده نهایی) را نشان می دهد.

نمودار 1 منحنی عرضه. نمودار فوق منحنی عرضه مربوط به جدول عرضه 2 است. دقت کنید که ارتفاع منحنی عرضه، نشان دهنده عرضه های فروشنده است.
از آن جا که منحنی عرضه نشان دهنده هزینه های فروشنده است، از این منحنی برای محاسبه اضافه رفاه تولید کننده می توانیم استفاده کنیم. با استفاده از منحنی عرضه رسم شده در نمودار 2 می توانیم اضافه رفاه تولید کننده را در این مثال محاسبه کنیم. با توجه به نمودار 2 (الف) فرض می کنیم قیمت 600 دلار باشد. در این حالت مقدار عرضه 1 واحد است. دقت کنید که ناحیه زیر خط قیمت و بالای منحنی عرضه برابر 100 دلار است. این مبلغ دقیقاً با اضافه رفاه تولید کننده، که ما قبلاً در مورد نقاش چهارم محاسبه کردیم، برابر است.
نمودار 2 (ب) اضافه رفاه تولید کننده را در قیمت 800 دلار نشان می دهد. در این حالت مساحت ناحیه زیر خط قیمت و بالای منحنی عرضه با مساحت 2 مستطیل برابر است. مساحت این ناحیه برابر 500 دلار است، همان مبلغی که قبلاً در محاسبه اضافه رفاه تولید کننده برای نقاش سوم و چهارم، که دو خانه را رنگ می کردند، به دست آوردیم.
نتیجه به دست آمده از این مثال در مورد تمامی منحنی های عرضه قابل استفاده است: مساحت زیر خط قیمت و بالای منحنی عرضه با اضافه رفاه تولید کننده در بازار برابر است. منطق این مسئله کاملاً روشن است: ارتفاع منحنی عرضه نشان دهنده هزینه های فروشنده، و تفاوت بین قیمت و هزینه های تولید با اضافه رفاه هر فروشنده برابر است. بنابراین مساحت کل با مجموع اضافه رفاه تمامی فروشندگان برابر است.

نمودار 2 محاسبه اضافه رفاه تولید کننده با استفاده از منحنی عرضه. در بخش (الف) نمودار، قیمت کالا 600 دلار و اضافه تولید کننده 100 دلار است. در بخش (ب) قیمت کالا 800 دلار و اضافه رفاه تولید کننده 500 دلار است.

چگونه افزایش قیمت باعث افزایش اضافه رفاه تولید کننده می شود؟

شما تعجب نمی کنید اگر بشنوید فروشندگان همیشه تعادل دارند برای کالاهایی که به فروش می رسانند مبلغی بیش تر دریافت کنند. از نظر شما با افزایش قیمت کالا اضافه رفاه فروشنده چه تغییری می کند؟ با استفاده از مفهوم اضافه تولید کننده می توانیم پاسخی دقیق ارائه کنیم.
در نمودار 3 یک منحنی عرضه نمونه با شیب صعودی را ملاحظه می کنید، هر چند این منحنی عرضه با منحنی عرضه پلکانی در نمودار قبلی تفاوت دارد، اما با استفاده از این منحنی و به همان روش قبلی می توانیم اضافه رفاه تولید کننده را محاسبه کنیم: اضافه رفاه تولید کننده مساحت ناحیه زیر خط قیمت و بالای عرضه است. در نمودار 3 (الف)، قیمت p1 و اضافه رفاه تولید کننده با مساحت مثلث ABC برابر است.
نمودار 3 (ب) نشان می دهد که با افزایش قیمت از P1 به P2 چه تغییراتی به وجود می آید. در این حالت اضافه رفاه تولید کننده با ADF برابر است. این افزایش در اضافه رفاه تولید کننده دارای دو بخش مجزاست. نخستین بخش مربوط به فروشندگانی است که در بازار حضور دارند و Q1 واحد کالا را با قیمت کم تر P1 به فروش می رسانند. وضع این فروشندگان پس از افزایش قیمت بهتر خواهد شد. زیرا با افزایش قیمت دریافتی آنان نیز افزایش می یابد. بنابراین افزایش اضافه رفاه فروشندگان فعلی بازار با مساحت مستطیل BCED برابر است. بخش دوم مربوط به فروشندگانی جدید است که پس از افزایش قیمت وارد بازار شدند و تمایل دارند کالای خود را با قیمتی بیش تر به فروش برسانند. به علت ورود فروشندگان جدید به بازار، مقدار عرصه از Q1 به Q2 افزایش می یابد.
اضافه رفاه تولید کننده مربوط به فروشندگان جدیدالورود با مساحت مثلث CEF برابر است.

نمودار 3 تأثیر تغییر قیمت بر اضافه رفاه تولیدکننده. در بخش (الف) نمودار قیمت P1، مقدار تقاضا Q1 و اضافه رفاه تولید کننده مساحت مثلث ABC است. با افزایش قیمت از P1 به P2 در بخش (ب) نمودار، مقدار عرضه از Q1 به Q2 افزایش می یابد و اضافه رفاه تولید کننده نیز با افزایش مساحت مثلث ADF برابر می شود. افزایش در اضافه رفاه تولید کننده (ناحیه BCFD) به دو بخش تقسیم می شود. بخش نخست مربوط به تولید کنندگان فعلی بازار است که با افزایش قیمت، مبلغی بیش تر دریافت می کنند (مساحت مستطیل BCED) و بخش دوم مربوط به تولیدکنندگان جدید است که پس از افزایش قیمت وارد بازار شده اند (مساحت مثلث CEF).
همان طور که این تجزیه و تحلیل نشان می دهد، ما با استفاده از اضافه رفاه تولید کننده، رفاه و یا بهبود وضعیت فروشندگان را، مشابه محاسبه رفاه خریداران، با استفاده از مفهوم اضافه رفاه مصرف کننده اندازه گیری کردیم. از آن جا که این دو شاخص اندازه گیری رفاه اقتصادی کاملاً مشابه یکدیگر هستند، طبیعی است که از آن ها به طور یکسان استفاده کنیم.
منبع مقاله :
منکیو، گریگوری، (1391)، کلیات علم اقتصاد، ترجمه: حمیدرضا ارباب، تهران: نشرنی، چاپ اول